Achtergrond informatie

Week: 38 (2016) tot week 15

Klas: 1a

Opleiding: Onderwijsassistenten en Pedagogisch Medewerkers, MBO niveau 3&4.

 

Wat gaan we doen?

Ik plan voor de studenten aan het einde van iedere periode een aantal lessen in die vrij staan qua invulling. Tijdens mijn onderzoek heb ik deze uren gebruikt om tijdens deze uren de studenten meer invloed te geven op de invulling van de les. Hierbij kunnen we kijken naar een andere, nieuwe en actieve manier om de lessen samen in te vullen. Voor alles bekent is voor mijn onderwijspedagogisch handelen, heb ik al besloten dit te gaan uitvoeren. Verder in het proces heb ik dit gekoppeld aan mijn onderwijspedagogisch handelen.

 

Ryan en Deci (2000) maken onderscheid tussen ‘actiekeuzes’ en ‘optiekeuzes’. Bij ‘optiekeuzes’ kunnen studenten kiezen uit een aantal opties die de docent aandraagt. Beslissen om al of niet deel te nemen aan een (les)activiteit is een actiekeuze. De student bepaalt zelf of hij/zij het doet, wanneer hij/zij het doet, hoelang hij/zij het doet, wanneer hij/zij ermee ophoudt en of hij/zij iets anders wil gaan doen.

Onderzoek van (Reeve, Nix & Hamm, 2003) heeft aangetoond dat het geven van optiekeuzes weinig effect heeft op de autonomie van studenten en ook niet op de intrinsieke motivatie.

Actiekeuzes hebben wel duidelijk een effect op de intrinsieke motivatie en op het gevoel van autonomie.

 

Tijdens de introductie van dit idee merk ik dat de studenten niet goed weten wat ze moeten met het idee van vrijheid. Ze stellen me vragen over hoe de inhoud moet zijn van de lessen. Mijn voorwaarden zijn dat het natuurlijk wel een schoolse activiteit moet zijn. Maar ook dat ieders mening telt. Daarmee bedoel ik dat op het moment dat er gekozen wordt voor een klassikale opdracht, de meeste studenten hier dan wel mee eens moeten zijn. En op het moment dat er studenten zijn die niet voor deze manier van lessen volgen willen kiezen, dat we dat dus niet iedere week doorzetten. De keuze voor de invulling van deze les staat vrij, de studenten krijgen hier dus een keuze vrijheid in.

 

Brainstormen

Na een brainstrom tijdens de eerste les komen we uit op een optie die voor iedere student goed is. Ze kiezen er voor om tijdens deze uren aan de slag te gaan met de uitwerkingen van hun competenties.

Studenten die dit niet willen of op dat moment niets kunnen uitwerken vanuit hun competenties kunnen aan de slag met ander huiswerk.

Dit wordt verbazingwekkend goed snel en democratisch besloten. De studenten zorgen er zelf voor dat iedereen binnen dit uur iets kan doen wat nuttig is.

Verder wordt er ook besloten dat er soms nog wat afwisseling moet zijn in deze lessen. De studenten vragen of ik nog ideeën heb. Ik kom met wat ideeën, uit deze ideeën wordt er gekozen voor een intervisie. De studenten geven dan steeds aan wanneer er behoeften is aan een intervisiemoment.

 

Start van het plan

Week 1

Wat me vooral opvalt aan het begin van dit proces is dat de studenten erg blij zijn met het feit dat ik hen ‘vrij’ laat. Ze zijn vrolijker en er heerst al snel een positieve sfeer.

 

Echter merk ik dat de studenten minder tijd nodig hebben om aan de slag te gaan tijdens de les. We starten  Het eerste gedeelte van deze les gaat erg goed, de studenten zijn druk aan de slag met het leren van de verschillende vakken.

Verder merk ik dat zij het zelf effectief inplannen van hun tijd wat lastig vinden. Ze krijgen de mogelijkheid om op hun laptop te werken, waarbij ik al gauw merk dat er studenten bij zijn die daarbij worden afgeleid door Facebook en WhatsApp.  Het gevolg hiervan tijdens het tweede les uur is dat zij een opdracht die ik heb gegeven, aan het einde van de les niet af is.

Ik geef aan dat dit de consequenties zijn, wanneer ik meer vrijheid geef betekent dit evengoed nog dat de opdracht ingeleverd moet worden. Omdat het niet af is wil het vandaag nog via de mail ontvangen, het wordt dan dus huiswerk.

 

Er zijn ook studenten die de opdracht op tijd aanleveren tijdens de les. Zij geven aan de rest van hun tijd te benutten met het leren voor de aankomende examens. Ook zij hebben die vrijheid gekregen, maar beter of op een andere manier benut.

 

Week 2

De les LLB/mentoraat wordt vaak gebruikt door de leerlingen om te werken aan stage opdrachten. Hierin gaan de leerlingen gemotiveerd aan de slag met verslagen en opdrachten vanuit hun stage.

Op zich helemaal niets mis mee en hierin zie ik een mooi voorbeeld waarin tijd goed benut wordt en iedereen zelfstandig en vooral ook autonoom gemotiveerd wordt.

 

Wanneer je tussendoor aan de studenten iets wil vragen geven zij ook vaak aan dat zij ‘net lekker in hun verslag zaten’. Wat weer heel mooi te linken is aan de Flow theorie. Csikszentmihalyi (1999) stelt met de Flow theorie dat als iemand zich bevindt in de psychologische optimale ervaring er een optimale betrokkenheid is bij een activiteit waarbij men alles om zich heen vergeet. Deze ervaring is zo positief dat het de moeite waard is om door te gaan of dit te blijven herhalen, zonder de noodzaak van een externe beloning. Als het ware ervaart men bij de Flow theorie een intrinsieke beloning door een dat de ervaring optimaal is. Als de betrokkenheid bij een vak intrinsieke beloning oplevert wil de student deze beloning vasthouden.

 

Veel studenten zijn tijdens dit uur bezig met het uitwerken van hun competenties. Op Broers MBO College wordt gewerkt volgens het competentiegericht onderwijs. Studenten krijgen daarbij verschillende competenties, ze voeren deze competenties uit op hun Beroepspraktijkvorming (stage) en de uitwerking hier van maken zij vaak op school of thuis.

 

Ik merk tijdens deze lessen dat de studenten veel samenwerken, ik heb tijdens deze les echt een begeleidende rol. De studenten stellen vaak vragen aan elkaar, ook vragen ze daarbij vaak naar elkaars ervaringen. Ik vind dit een erg mooi proces.

Er lijkt een vorm van samenwerkend leren te ontstaan. Dit stimuleert de betrokkenheid en een actieve deelname van de leerlingen. De studenten leren met en van elkaar.  Coöperatief leren bevordert ook de sociale vaardigheden en draagt bij aan een verbeterde sfeer in de groep. De ontwikkelingen van sociale vaardigheden verlopen heel natuurlijk. (Kerpel, 2014)

 

Week 3

Echter wilde ik hen ook op een andere manier competent laten worden en motiveren om actief bezig te zijn met het geen wat zij in de praktijk leren. Dit in de vorm van een intervisie, iets wat nieuw is voor

deze klas.

 

Ik heb hen de keuze gegeven om of te kiezen voor het werken aan eigen opdrachten of te kiezen voor een intervisie. Uiteindelijk wordt het de intervisie. Een keuze die de studenten hebben gemaakt, echter is het wel een optiekeuze omdat iedere student mee moet doen met de intervisie op dat moment.

 

Tijdens deze vorm bespreken de studenten aan de hand van een intervisiemodel de problemen die zich bij hen voordoen op hun BPV. 

 

Studenten doen goed mee en geven aan dit een leuke en interessante manier van ‘leren’ vinden. Door samen in gesprek te gaan is er volgens hen ook meer aandacht voor elkaar en wordt er meer interesse getoond in elkaar.

 

Week 4 tot heden, plannen doorgetrokken

Ik ben door blijven gaan met deze invulling van de les. De reden hiervan is dat ik vond dat er vanuit de studenten positieve response kwamen over deze invulling van de lesuren. Deze invulling is daarna is ook ingevoerd bij leerjaar twee. De studenten gaan eigenlijk vrijwel direct aan de slag wanneer zij de les binnen komen. Ze gaan zelfstandig aan het werk, stellen elkaar vragen en waar nodig weten zij dat ik natuurlijk altijd aanwezig ben. Er worden dus ook vragen aan mij gesteld, al merk ik dat studenten vaak eerst naar elkaar gaan voor vragen.

 

Tijdens de lessen is er vaak een gezellige sfeer. De studenten laten blijken uit het stellen van verschillende vragen dat zij een positief klassenklimaat ervaren. De ‘relatie’ uit de basisbehoeften van Luc Stevens (1997) is daarbij bevredigd. Dit zie ik ook terug omdat er op een fijne manier met elkaar wordt omgegaan tijdens deze lessen.  

 

Terugkoppeling

Week 8, 2017

Tijdens verschillende open interviews met studenten heb ik wat informatie van hen mogen ontvangen. Deze heb ik hieronder samengevat. Ik ben gestart met het klassikaal vragen naar de mening van de studenten. Ik vroeg hen hoe zij de lessen ervaren. Het grote deel geeft me aan dat zij de manier van werken op deze manier erg prettig vinden. Een enkele student geeft aan dat zij nog het een en ander missen in de lessen.

Student: LS

Student geeft aan dat zij graag meer structuur heeft binnen deze lessen. Ze vind de vrijheid op zich wel prettig en op momenten tegen deadlines aan kan ze goed gemotiveerd aan de slag tijdens de les. Echter mist ze tijdens de les ook iets meer de stok achter de deur als in ‘dit moet je vandaag gedaan hebben’ of ‘dit moet je af hebben’.

LS werkt wel tijdens de lessen alleen werkt het voor haar beter wanneer zij ook op een andere, minder autonome manier, gestimuleerd wordt.

Toch ga ik deze student hier specifiek bij helpen, ik wil haar een aantal opties geven voor aan het begin van de les. Daarna mag zij haar planning voor de les voorleggen aan mij en achteraf kijk ik met haar na wat zij achteraf heeft gedaan.

 

Student: LKO

Student LKO ervaart eigenlijk een beetje hetzelfde als de bovengenoemde student. Zij heeft niet altijd het idee dat zij aan het werk kan. Ze komt daardoor ook niet altijd tot werken en wordt afgeleid en voelt zich geneigd andere dingen te gaan doen. Ook zij geeft aan dat ze op bepaalde momenten, voornamelijk richting een deadline wel graag gebruik maakt van de vrije optie om aan haar schoolwerk te werken. Met het werken aan de competenties is het eigenlijk altijd zo geweest dat ze gemotiveerd aan de slag kon tijdens deze les maar de afgelopen weken ervaart zij dat ze veel is afgeleid en minder gemotiveerd is tijdens deze les om aan het werk te gaan. Ze geeft aan op dit moment voor te lopen met werk en op dit moment met sommige onderdelen niet verder kan.

Wat zij op deze momenten nodig heeft is hetzelfde als bij LS. Meer een stok achter de deur, iets meer structuur over wat ze tijdens de les kan doen. Ook bij haar ga ik hier op letten.